Thứ Bảy, 26 tháng 2, 2011

Đa Nang Buồng Trứng – U Xơ Tử Cung

Đa nang buồng trứng (Polycystic Ovarian Syndrome)

Triệu chứng của u nang buồng trứng có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với các loại bệnh và sự phát triển sinh lý khác ở phụ nữ.

Các triệu chứng thường gặp của chứng đa nang buồng trứng bao gồm: kinh nguyệt thất thường, lông phát triển quá mức ở mặt và cơ thế, và tăng cân. Nhưng các triệu chứng kể trên đều có thể là dấu hiệu của các vấn đề khác, đặc biệt là trong thời kỳ dậy thì của trẻ em gái, khi đa nang buồng trứng – bệnh lý nội tiết phổ biến nhất ở phụ nữ trẻ – bắt đầu tấn công. Đó là lý do vì sao mà nhiều bệnh nhân phải mất đến nhiều năm mới có thể chẩn đoán được bệnh. Và đáng lo là những phụ nữ mắc phải đa nang buồng trứng – đặc biệt là chưa được điều trị – có nhiều nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2, bệnh tim, và ung thư nội mạc tử cung.

Mặc dù căn nguyên của bệnh vẫn chưa được xác định, đa nang buồng trứng xảy ra khi buồng trứng sản sinh ra một lượng lớn bất thường nội tiết tố nam như testosterone làm giả hiện tượng rụng trứng và trong nhiều trường hợp là sự mẫn cảm với insulin của cơ thể. Chị Katy Teer, 32 tuổi ở Michigan – Hoa Kỳ, bắt đầu tình trạng mọc lông bất thường ở mặt và vòng 2 phình to từ năm 13 tuổi; chị ít khi có được một kỳ kinh nguyệt bình thường, nhưng bác sĩ khi đó cho rằng đó là do cân nặng của chị. Đến tận năm 28 tuổi, cuối cùng chị cũng được chẩn đoán bệnh. Do không có một xét nghiệm máu hoặc trực quan chắc chắn, các bác sĩ chỉ có thể dựa vào 3 tiêu chí: kinh nguyệt bất thường, lượng nội tiết tố nam cao, và ảnh chụp siêu âm nang buồng trứng.

Đa nang buồng trứng hiện không có cách chữa và dược phẩm điều trị chuyên biệt, các bác sĩ chủ yếu chỉ điều trị các triệu chứng chính. Thuốc tránh thai đường uống giúp ngăn nội tiết tố nam và ổn định chu kỳ nội tiết. Các thầy thuốc thường dùng spironolactone (một loại nội tiết tố steroid do vỏ thượng thận tổng hợp) để điều trị biến chứng mọc lông không mong muốn. Những bệnh nhân u nang buồng trứng đang cố gắng có thai sẽ được kê toa thuốc thúc đẩy rụng trứng. Thuốc trị tiểu đường tuýp 2 cũng được xem xét để giúp duy trì chu kỳ nội tiết và giảm nguy cơ mắc tiểu đường cho bệnh nhân.

Chế độ ăn uống và luyện tập hợp lý cùng tâm lý tích cực sẽ giúp bạn vượt qua bệnh tật dễ dàng hơn.

Bạn hẳn sẽ thấy choáng váng về số thuốc kể trên mà bệnh nhân đa nang buồng trứng có thể phải dùng để cải thiện tình hình của mình? Nhưng các triệu chứng của u nang buồng trứng, đặc biệt là tăng cân còn có thể được kiểm soát thông qua chế độ ăn uống và tập thể dục. Nhiều bệnh nhân nhận thấy chế độ ăn uống giảm carbohydrate (tinh bột và đường) và giàu đạm gầy giúp họ kiểm soát được cơn đói và đốt cháy calorie tốt hơn. Thêm vào đó, việc giảm 5-10% khối lượng cơ thể giúp khôi phục lại chu kỳ nội tiết bình thường và giảm nồng độ nội tiết tố nam trong cơ thể.

Và cũng như mọi loại bệnh tật khác, bệnh nhân đa nang buồng trứng cần tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị mà bác sĩ đã chỉ định riêng cho mình. Với trường hợp của Katy Teer, từ khi bắt đầu theo đơn thuốc gồm thuốc chống tiểu đường và thuốc tránh thai liều thấp, chị đã dần kiểm soát được cuộc sống của mình, giảm được khoảng 20kg nhờ đi bộ mỗi ngày, và dù chị vẫn thừa cân nhưng lông mặt không còn mọc ra nữa, chu kỳ kinh nguyệt ổn định dần và huyết áp trong mức kiểm soát. Chị cũng đã thụ thai thành công và năm 2007, chị đã được làm mẹ.

U xơ tử cung (Uterine Fibroids)

U xơ tử cung tương đối dễ chẩn đoán hơn so với các chứng bệnh vùng chậu khác.

Dấu hiệu chính của bệnh u xơ tử cung là bụng trướng kéo dài, khiến bạn trông như đang mang thai dù thực tế là bạn không mang thai. Bên cạnh đó, cũng giống như bệnh lạc nội mạc tử cung hay u nang buồng trứng, u xơ tử cung cũng gây chảy máu kinh nhiều (cường kinh) và đau quặn ruột trong thời gian hành kinh; cũng như gây áp lực thường xuyên lên bàng quan và trực tràng. Tuy nhiên, cũng có một số bệnh nhân u xơ tử cung hoàn toàn không thể hiện một dấu hiệu nào.

Các bác sĩ vẫn chưa biết nguyên nhân tạo thành các khối u xơ phát triển trong tử cung (có thể có kích thước cỡ từ trái nho cho đến trái dưa bở), nhưng những nghiên cứu mới đây đặt giả thiết về sự phơi nhiễm chất phthalate (tìm thấy trong đồ nhựa và sản phẩm chăm sóc cá nhân) có thể góp một phần. Bởi vì các khối u xơ được nuôi dưỡng nhờ estrogen, chúng sẽ trở nên phiền toái khi bạn mang thai vì trong lúc này mức nội tiết tố nữ tăng cao. Chúng có thể tranh giành không gian với thai nhi, làm gia tăng nguy cơ sẩy thai và sinh non.

Trong khi u xơ tử cung tương đối dễ chẩn đoán thông qua siêu âm và chụp cộng hưởng từ (MRI), việc lựa chọn phác đồ điều trị lại không hề đơn giản. Thuốc tránh thai hàng ngày và thuốc ức chế hormone có thể kiềm hãm các khối u, nhưng giải pháp cuối cùng là phẫu thuật cắt bỏ tử cung lại là một quyết định sinh tử đối với phụ nữ trẻ. Dù vậy, đã có các giải pháp mới hơn, ít khắc nghiệt hơn nhằm loại trừ u xơ: phương pháp phân rã cơ bằng tia laser, thủ thuật cắt bỏ u thông qua phẫu thuật, làm nghẽn động mạch tử cung (tiêm bọt vào động mạch để cắt đứt nguồn cung cấp máu cho khối u xơ). Ngoài ra, chúng ta cũng có thể đặt niềm hy vọng sớm vào hai phương pháp điều trị không xâm lấn đang được tiến hành thử nghiệm khác gồm: cắt bỏ u bằng tần số radio – sử dụng năng lượng nóng để hủy diệt sự phát triển u không mong muốn; và phẫu thuật siêu âm kết hợp cộng hưởng từ – giúp phá hủy khối u xơ thành mảnh vụn.

Không có nhận xét nào: